ตาแห้ง

 ตาแห้ง (Dry Eye) เกิดขึ้นเมื่อมีการลดลงของปริมาณและการเสื่อมคุณลักษณะของน้ำตา ภาวะนี้มีหลายปัจจัยหรือสาเหตุ ได้แก่ การลดลงของการสร้างน้ำตา การระเหยของน้ำตาที่มากกว่าปกติ ความผิดปกติของเมือกหรือไขมันที่เป็นส่วนประกอบของแผ่นน้ำตา การเสื่อมสภาพของต่อมน้ำตา หรือโรคประจำตัว เช่น Sjogren's Syndrome , neurotrophic keratitis (ความไวของกระจกตาลดลง), เยื่อบุตาอักเสบจากภูมิแพ้, การขาดวิตามิน A หรือโรคต่อมไทรอยด์ หรือยาที่รับประทาน ตาแห้งสามารถเกิดได้ทั้งในผู้หญิงและผู้ชาย  ผลของอาการตาแห้งใดยทั่วไปมักไม่รุนแรง แต่หากไม่ได้รับการรักษาที่เหมาะสมอาจทำให้กระจกตาเสียหายได้

การป้องกัน

• หลีกเลี่ยงการอยู่ในห้องที่แห้งและร้อนเป็นเวลานาน อาจใช้เครื่องทำความชื้นเพื่อลดความแห้งของอากาศได้
• พักสายตาจากการทำงานหรือกิจกรรมที่ต้องจ้อง เช่น อ่านหนังสือ ใช้คอมพิวเตอร์เป็นระยะ
• จัดตำแหน่งจอคอมพิวเตอร์ให้อยู่ในตำแหน่งต่ำกว่าหรือ อยู่ในระดับเดียวกับสายตาเพื่อลดอาการล้าของดวงตา
• พยายามกะพริบตาบ่อย ๆ โดยเฉพาะในระหว่างการอ่านหนังสือ ดูโทรทัศน์ หรือใช้งานคอมพิวเตอร์ เพื่อกำจัดสิ่งแปลกปลอมและช่วยเกลี่ยน้ำตาให้สม่ำเสมอ
• หลีกเลี่ยงการใช้ไดร์เป่าผม เครื่องทำความร้อน เครื่องปรับอากาศ โดยหันเข้าบริเวณหน้า
• หลีกเลี่ยงการใส่คอนแทคเลนส์ในระหว่างที่มีอาการตาแห้ง เพื่อป้องกันการระคายเคือง การติดเชื้อและการบาดเจ็บเพิ่มเติม
• เลิกสูบบุหรี่หรือหลีกเลี่ยงควันบุหรี่ เนื่องจากทำให้อาการตาแห้งแย่ลงได้
• สวมแว่นตาหรืออุปกรณ์ที่ช่วยครอบดวงตาเมื่ออยู่กลางแจ้ง หรือในช่วงหน้าหนาว

การจัดการ

• ควรดื่มน้ำวันละ 8-10 แก้วต่อวัน เพื่อป้องกันการขาดน้ำและช่วยให้ร่างกายสามารถผลิตน้ำตาได้ตามปกติ
• โดยเฉพาะในฤดูร้อนหรือช่วงเวลาที่มีลมแรง การดื่มน้ำผลไม้อาจช่วยป้องกันการขาดน้ำได้ในระดับหนึ่ง
•  หยอดตาด้วยน้ำตาเทียมบ่อย ๆ ตลอดทั้งวันเพื่อช่วยหล่อลื่นดวงตา
• ประคบอุ่นที่ดวงตาเพื่อลดอาการตาแห้ง

การส่งต่อแพทย์

• เมื่ออาการแย่ลงแม้จะจัดการเบื้องต้นไปแล้ว
• อาการตาแดงขณะสวมคอนแทคเลนส์ และมีการปวดตาร่วมด้วย
• มีหนองข้นที่ดวงตา
• ปวดศีรษะอย่างรุนแรง
• การมองเห็นผิดปกติไป
• ได้รับบาดเจ็บที่ดวงตา

ทางเลือกในการรักษา

น้ำตาเทียม Ophthalmic Lubricants

• อาการตาแห้งสามารถแก้ไขโดยการใช้น้ำตาเทียมเพื่อช่วยหล่อลื่นและลดการระคายเคืองตา ส่วนประกอบหลักของน้ำตาเทียม ได้แก่ dextran, hydroxypropyl methylcellulose, glycerin, polyethylene glycol 400, propylene glycol, sodium chloride, potassium chloride และ calcium chloride
• ผลิตภัณฑ์น้ำตาเทียมอาจมีส่วนประกอบของสารกันเสีย เช่น benzalkonium chloride, ethylenediaminetetraacetic acid (EDTA), purite, chlorobutanol, Sodium perborate และ sorbic acid
• อนุพันธ์ Cellulose (เช่น carboxymethylcellulose, hydroxy-ethylcellulose, hydroxypropyl cellulose, methylcellulose, hydroxypropyl  methylcellulose, and hydroxypropyl guar) และ povidone เป็นส่วนประกอบในน้ำตาเทียมที่ช่วยเคลือบผิวของลูกตาเพื่อรักษาความชุ่มชื้นและปกป้องดวงตาจากสิ่งที่ก่อให้เกิดการระคายเคืองภายนอก รวมถึงช่วยเพิ่มปริมาณของเหลวในลูกตาและเพิ่มความชุ่มชื้นของกระจกตา
• Sodium hyaluronate จัดเป็นน้ำตาเทียมอีกชนิดหนึ่งซึ่งมีคุณสมบัติในการส่งเสริมการสมานแผลที่กระจกตา นอกเหนือไปจากการลดอาการตาแห้งและการระคายเคืองตา
• ยากลุ่ม P2Y2 receptor agonist เช่น diquafosol เป็นยาหยดใช้สำหรับรักษาอาการตาแห้งจากโรค kerato-conjunctival epithelium disorder ซึ่งเป็นผลมาจากต่อมน้ำตาผิดปกติ

ยาปฏิชีวนะสำหรับหยอดหรือป้ายตา (Eye Antiinfectives & Antiseptics)

• อาการตาแห้งจากการอักเสบบริเวณต่อมไขมันที่เปลือกตา (meibomitis) สามารถรักษาได้ด้วยยาหยอดตาที่มีส่วนประกอบของ tetracycline หรือ doxycycline ซึ่งยาเหล่านี้มีคุณสมบัติในการลดการอักเสบได้

ยากดภูมิชนิดใช้ภายนอก (Ophthalmic Decongestants, Anesthetics, Anti-inflammatories)

• ยากดภูมิ cyclosporin ชนิดหยอดตาอาจช่วยในการบรรเทา อาการตาแห้งที่มีสาเหตุมาจากการอักเสบต่าง ๆ อย่างไรก็ดี ประสิทธิภาพสูงสุดจาก cyclosporin อาจใช้เวลานานถึง 6 สัปดาห์ ก่อนจะเห็นผล

ผลิตภัณฑ์สำหรับดวงตาอื่นๆ (Other Eye Preparations)

• ขี้ผึ้งป้ายตาซึ่งมีส่วนประกอบของ yellow/white soft paraffin, liquid paraffin และ lanolin สามารถช่วยเสริมการรักษาอาการตาแห้งเพิ่มเติมจากการใช้น้ำตาเทียม
• กรณีที่มีอาการตาแห้งที่มีความรุนแรงน้อยถึงปานกลาง การใช้น้ำตาเทียมร่วมกับขี้ผึ้งป้ายตาสามารถทำได้เช่นกัน
•  น้ำยาล้างตาที่มีส่วนประกอบของ Sodium chloride อาจช่วยลดอาการตาแห้งได้เช่นกัน

การรักษาอื่นๆ (Other Treatment Options)

• การทำหัตถการโดยการปิดช่องทางระบาย (punctal plug ) ของน้ำตาที่เปลือกตาด้วยวัสดุอุดที่ทำจาก collagen ชนิดละลายได้ หรือ silicone อาจช่วยบรรเทาอาการตาแห้งบางชนิดได้
• ในกรณีที่อาการตาแห้งมีความรุนแรงมาก การใช้แว่นตาชนิดพิเศษ “moisture chamber spectacles” สามารถช่วยบรรเทาอาการตาแห้งได้