5 ปัจจัยทำให้เกิดโรคข้อเข่าเสื่อม

โรคข้อเข่าเสื่อม (Knee Osteoarthritis)

เกิดจากความเสื่อมสภาพของ กระดูกอ่อน ผิวข้อเข่าทางด้านรูปร่าง โครงสร้าง การทำงานของ กระดูกข้อต่อ รวมถึงกระดูกบริเวณใกล้ข้อมีการสึกหรอและเสื่อมลง เมื่อไม่มีผิวกระดูกอ่อนมาห่อหุ้ม เนื้อกระดูกจะมีการกระทบกันขณะรับน้ำหนัก เกิดเป็นอาการปวดเข่า เข่าบวม ข้อยึดติด ซึ่งจะมีความรุนแรงขึ้น เมื่อเวลาผ่านไป หัวเข่าอาจผิดรูป และไม่สามารถประกอบกิจวัตรประจำวันได้เหมือนเดิม

สัญญาณเตือนของโรค ข้อเข่าเสื่อม เช่น อาการปวดเข่าขณะเดินหรือขึ้นลงบันไดแล้วมี เสียงก๊อบแก๊บ บริเวณเข่า ปัจจัยการเกิดโรคข้อเข่าเสื่อมนั้นมีอยู่มากมาย แต่ปัจจัย 5 ข้อสำคัญที่มีผลมากที่สุด ได้แก่

ปัจจัยที่ 1 : อายุ อายุคือปัจจัยที่มีผลมากที่สุดของโรคข้อเข่าเสื่อม แต่เนื่องจากเป็นปัจจัยที่ไม่สามารถหลีกเลี่ยงได้ เพราะข้อเข่าของเราย่อมถูกใช้งานมากขึ้นตามอายุที่เพิ่มขึ้น แตกต่างจากประสิทธิภาพของกระดูกที่ลดลงตามกาลเวลา ดังนั้นการดูแลข้อเข่าของเราให้สามารถใช้งานได้นานที่สุดจึงเป็นเรื่องสำคัญ

ปัจจัยที่ 2 : น้ำหนักของแต่ละบุคคลน้ำหนักตัว เป็นปัจจัยที่ได้รับการยืนยันจากงานวิจัยแล้วว่ามีผลต่อโรคข้อเข่าเสื่อม เพราะเข่าคืออวัยวะที่ต้องคอยรับน้ำหนักเมื่อเกิดการเคลื่อนไหวร่างกาย เช่น การเดิน การยืน การวิ่ง หากน้ำหนักตัวของเราอยู่ในเกณฑ์มาตรฐาน ไม่เป็น โรคอ้วน ก็ย่อมลดภาระให้กับข้อเข่าลงเช่นกัน

ปัจจัยที่ 3 : การเดินจากที่กล่าวว่า เข่า คืออวัยวะที่ต้องคอยรับน้ำหนักเมื่อเกิดการเคลื่อนไหวร่างกาย ดังนั้น หากเราเคลื่อนไหวร่างกายอย่างไม่ถูกวิธี หรือ มีการหักโหมเคลื่อนไหวร่างกายมากเกินไปก็ย่อมส่งผลร้ายต่อเข่ามากกว่าผลดี เช่นเดียวกันกับการเดิน การเดินบนที่ราบนับเป็นการออกกำลังกายที่ดีแต่ตรวจหลีกเลี่ยงการเดินขึ้นลงเนิน หรือ เดินขึ้นลงบันไดบ่อย ๆ โดยไม่จำเป็น

ปัจจัยที่ 4 : การนั่งผิดวิธี มองเผิน ๆ การนั่งก็นับเป็นการพักผ่อนขาและเข่าที่ดี แต่บางครั้งการนั่งเองก็เป็นปัจจัยที่ส่งผลต่อโรคข้อเข่าเสื่อมได้เหมือนกัน เช่น ท่าที่ใช้การนั่งพับเข่าอย่าง การนั่วพับเพียบ นั่งขัดสมาธิ นั่งยอง ๆ หรือนั่งคุกเข่า ดังนั้น ท่านั่งที่ถูกต้องจะช่วยรักษาความเมื่อยล้าของข้อเข่า โดยเราควรนั่งบนเก้าอี้จะดีที่สุด

ปัจจัยที่ 5 : การยกของหนัก เข่าเป็นเสมือนส่วนรับน้ำหนักของร่างกายนอกจากการเคลื่อนไหวแล้ว การยกของหนักก็เป็นท่าทางที่เข่าต้องรับน้ำหนักด้วยเช่นกัน ดังนั้นการยกสิ่งของจึงเป็นการเพิ่มการทำงานของเข่า หากเรายกของที่มีน้ำหนักมากเกินไปข้อเข่าก็จะเสื่อมเร็วกว่าปกติ ฉะนั้นจึงควรหลีกเลี่ยงและมองหาเครื่องทุ่นแรงในการยกสิ่งของที่มีน้ำหนักมากแทนการยกโดยตรง

ปัจจัยทั้ง 5 ข้อสำคัญที่กล่าวมา ถือเป็นเพียงปัจจัยหลัก ที่ส่งผลต่อการเกิดโรคข้อเข่าเสื่อมได้ ดังนั้น การใส่ใจดูแลสุขภาพตนเองในแง่มุมอื่น ๆ เช่น เลือกทานอาหารที่มีประโยชน์ ทานอาหารให้ครบ 5 หมู่ หรือ การพักผ่อนให้เพียงพอ ก็มีความสำคัญมากเช่นกัน เพื่อให้สุขภาพร่างกายของเราไม่เสื่อมไปตามกาลเวลาเร็วเกินไป